FON AJANS ARREDAMENTO DEKORASYON YIL:1993 SAYI:5

KONUTTAN TANITIM DÜNYASINA ULAŞAN YOLCULUK

Eski bir Etiler evi, Fon Ajans'ın yeni çalışma mekanı ihtiyacı için yenilendi. Tasarımcısı Şekip Davaz bu serüveni anlatıyor. Uzun yıllar Cağaloğlu'nda, tanıtım işinin mutfağının yanıbaşında çalıştıktan sonra, artık burasının iletişim araçlarından yalnızca bir bölümünü ilgilendirmesi ve de yakın bir gelecekte başka yerlere taşınmak zorunda kalınması olguları, sektördeki diğer kuruluşlar gibi Fon Ajansı da "eski yokuş"tan ayrılmak için düşündürtmeye başlamıştı. Reklam/tanıtım ve de tasarım hizmetleri artık kentin az yoğun ve titreşimi az bir yerlerinde olmalıydı.
Bu düşünceden hareketle, imar durumu açısından çevresindeki ağaçları geçmeyen (iki kat ile sınırlı) irtifası ile, bitişik nizam olmayan, yeşil oranı yüksek, ama ana arterlere de yakın ve de prestij bölgesi olma özelliği ile Etiler'in klasik bahçeli evlerinden birinde karar kılındı.
İş belirlenmişti. Bahçeli eski bir banka evinden (üstelik de yığma konstrüksiyon) bir iş yeri, bir reklam ajansı yapılacaktı.Yapının bahçedeki konumu ön cephe yol görünümünün yakın plan detaylarıyla zenginleştirilmesini gerektirirken, bu tercih iç mekandaki işlev dağılımına da yansıyarak arka tarafın daha sakin olmasını beraberinde getirdi. İlk iş olarak ana ana girişin zaten simetrik olan cephenin tam ortasına alınması ( yandaki eski giriş de servis kapısı olarak korundu;ama tabii ki yeniden tasarlanmak koşuluyla) böylece gündeme gelmiş oldu.Bahçeyi yoldan ayıran duvarda binanın yolla mekansal bir birlik içinde tutulması amacıyla oldukça alçaltıldı, ama buna bağlı olarak da kapı açıklığı dışından girişin caydırıcılığını sağlamak ve öndeki bitkilerin korunması için, yapıdaki geometrik ipuçlarına uygun bir parmaklık tasarlandı.
Mesai saatleri içinde daima açık durması gereken bahçe kapısı da detay ve oran oyunları ile "açık duracak bir kapı gibi " değil de girişi belirleyen özel bir yönlendirici biçiminde tasarlandı.Orta akstaki girişin gerektirdiği döşeme kotu minimumda çözülmeye çalışarak, yol ile bina arasına olabildiğince geniş bir yeşil alan bırakıldı. Böylece zaten binanın orijinal renginden pek uzak olmayan ve su basman ve detaylardaki grilerle desteklenen açık pembe renk (Marshallite dış cephe kaplaması, 5407 gülbeşeker), bu doğal yeşil zemin üzerinde binayı bir renk duygusuyla ortaya çıkartmış olacaktı.

Ana giriş kapısının eskiden alt balkon olan yere alınmasıyla, kapının bir balkon altı girişi durumundan kurtarılması için öne doğru çift kapılı özel bir kapı feneri yapıldı, balkon tavanı reflektif bir malzeme olan gofrajlı alimünyumla kaplandı ve bununla beraber de klasik balkon figürlerinden olan küpeşte, olabildiğince farklı bir biçimde ele alınarak, bir balkon için gerekli emniyet duygusuyla görüntüde çelişen, metalik etkisiyle olduğundan ince gözüken tek bir boru (düşey bağlantıları içeriden kılıcına koyulmuş lamalarla yok gibi gözüken) ve altındaki camla (telli) bu etki elde edilmeye çalışıldı.Diğer taraftan da telli camın yarattığı kumlu ışıltılar amaçlanan bu zayıflığı güçlendirirken, cephedeki klasik malzeme dokusunu zenginleştiren bir görünümde sağlayacaktı.
Pencereler yeniden tasarlanırken yapıdaki açıklıklar aynen korunmakla beraber, farklı bir oran veren üç çeşit parçaya bölünerek, denizliğin ölçü katlarından (5x5x5cm)oluşan iki dişli bir üst bordürle, yapının özgün görünümünden kopmayan bir katkı amaçlandı.Diğer taraftanda içeride kullanılan mikrostorları pencere girintisine yerleştirebilmek (yığma binanın kalın duvarları bunu adeta zorunlu kılmıştır) ve çevrenin bahçelik olması nedeniyle havalandırmanın pencere açılarak sağlanması durumunda storların kırılmadan, bozulmadan ışık denetimini sürdürebilmesi için kanatların (orta sabit, iki yan açılıyor) dışarı açılması en rasyonel çözüm olarak görüldü. Emniyet demirleri de hem bu mikrostorlarla , hem de kasa bölümü ile renk çizgi olarak gizlenecek biçimde tasarlandı.
Ana kapıdan içeri girildiğinde,hem resepsiyonist sekreter, hem santral ve hem de bina girişini bu bekleme bölümünden yola kadar kontrol edilebilecek bir pozisyon düşünüldü.
Burası, ajansa gelecek kişinin firma adına karşılaşacağı ilk elemanın yeri olacaktı.O nedenle, atmosferin seremonik nitelikleri önem kazanıyordu.Kullanılacak enstrümanlar ise fonu oluşturan arka duvar, ışıklandırma, bekleme koltukları (Le Corbusier'nin "siega á dossier basculant"ı) (oynar arkalıklı koltuk), sekreter masası ve dolabıydı. Eni gibi derinliği de fazla olmayan (4.40x3.70m) bu bölüm için hem yansıtıcı özellikler taşıyan, hemde eski tuğla dokusuyla mat bir veren bantlardan oluşan bir duvar tasarlandı.Bu yatay çizgiler ve yansımalarla en ve derinliği arttırıcı illüzyonlar sağlandı. Duvarın önünde ki masa da böylece biraz daha güçlendirildi. Girişteki simetrik düzenin noktalandığı yerde bulunması için özel bir tasarım yapıldı. Çünkü yapının korunmak durumunda olunan ve müşterinin ağırlanacağı toplantı ve yönetici odalarına çıkan kat merdivenleri sağ taraftaydı. Ana sirkülasyon bu tarafa olacaktı. Böylece hem masanın özel tasarımıyla, hemde kemerli geçitle güçlendirilmiş bir sağa yöneliş dili oluşturulmaya çalışıldı.
Klasik bir eski dubleks ev merdivenini olabildiğince basit bir çözümle bir işyeri, üstelik de seremonik sirkülasyon üzerindeki bir işyeri merdivenine dönüştürmek için, ilk önce demir tırabzan yok edilerek, yerine varla yok arası alçak bir duvar koyuldu. Ve bu duvar diğer duvarlardan farklı olarak parlak açık griye boyanarak merdivenin darlığı hem ölçü, hem de renkle gizlendi. Yemekhane , mutfak ve ısıtma sistemine inen merdiven pek göze çarpmamalıydı, bunun için sahanlığa yanları beyaz ankara tarağı, üzerine de 6cm kalınlığında karadeniz grisi doğal granit tabla oluşturulmuş bir baba kullanıldı.Böylece yukarı çıkışta daha belirginleşmiş oldu. Yukarı yönelenen bu rota direkt ve endirekt aydınlatmayla desteklendi. Üst kat merdiven sahanlığı, doğal ışık olanağı ile bitki ve saydamsı detay katkıları elde edildi. İşin bağlandığı esas yer için hem binanın orta aksında bulunan, hem de ön ve arka cephelere hakim olan bir pozisyon uygundu.Bununla beraber yığma yapının zorlamasıyla burası (tavandan sarkan lento/kiriş) en azından tavanda ikiye bölünme durumundaydı.Bu da kemerimsi bir biçimle gizlenerek geçiştirildi.Bahçe tarafına toplantı yol tarafına da sohbet/konuk ağırlama ve video izleme işlevleri düşünüldü. Buraya açılan iki yönetici (iki ortaklı bir kuruluş) odasıyla beraber toplantı salonu, tüm binada zemin kaplaması olarak kullanılan siyah seramiği (30x30cm) yumuşatmak, ısıtmak ve birazda buranın ayrıcalıklı kılınması için yanlarda 60cm'lik bir seramik bırakılarak parke kaplandı. Bunun için doğal elyafını iyi okutan kestane seçildi ve siyah seramikten de kopmamak için cilası şeffaf bir siyahla koyulaştırıldı.
Toplantı mekanının bol ışıklı (direkt halojenler ve alçı tavan bordüründen endirekt soğuk aydınlatma) olması ve zeminin koyuluğu eşya seçiminde kromajın öne çıkmasını getirdi. Böylece toplantı masası için Breuer'in boru iskemlesi, rahat oturma koltukları olarak da le Corbusier'nin Grand Conford koltuğunun çift kişilikleri kullanıldı. Yönetici koltukları içinde Tuna Girsberger Trilax (doğal deri, kırmızı/kahverengi) tercih edildi.Dolaplarda Koleksiyon mobilya gri "Karınca Serisi" kullanıldı.Yapının ikinci büyük mekanı grafik tasarım atölyesi için oluşturuldu.Yığma binanın tüm kısıtlamalarına karşın, sobalı oda sistemi, bazı duvarların açılıp yeniden düzenlenmesiyle bir ölçüde aşılabildi. Binanın arka bahçesine, balkonun kapatılarak ileri taşınmış bir pencereden bakıyordu burası. Bu nedenle bahçenin yemyeşil dokusunun olabildiğince kesintisiz bir biçimde içeriye gösterilmesi ve tam bu açıklığın orta aksında bulunan ve pencere kadrajına denk düşen bir erik ağacı, doğramanın özel bir biçim almasına neden oldu. Havalandırma için yukarıdan bir vasistas bantı geçildi, altı ise yekpare cam oldu.Işık denetimi yine mikrostorla çözüldü.
Binanın yığma olması nedeniyle, yerden ısıtma sisteminin tercih edilmesi yerleşime ilişkin olası bir çok tatsız detaydan kurtulmayı sağladı.Tüm açıklıklarda ısıcam kullanıldı.Masalar için soğuk füme cam seçildi, personele ait oturma ve misafir sandalyelerinde Bürosit kullanıldı.Buraya kadar söz edilen konularda mekana ilişkin teknik detaylar ağırlık kazanmış olmakla birlikte, bir reklam ajansının "olmazsa olmaz" niteliklerinden yola çıkılmış ve türsel kimlik amaçlanan dozda belirginleştirilmeye çalışılmıştır.